λοϊζοσ γ.γεωργιου
Ορθοπαιδικοσ Χειρουργος
Τραυματολογος
λοϊζοσ γ.γεωργιου
Ορθοπαιδικοσ Χειρουργος
Τραυματολογος
Η οσφυαλγία είναι η πιο συχνή αιτία επίσκεψης σε ιατρό μετά το κοινό κρυολόγημα. Ο όρος “οσφυαλγία” υποδηλεί πόνο στην οσφυϊκή χώρα, χωρίς να διευκρινίζει την αιτία του προβλήματος. Έτσι λοιπόν η οσφυαλγία είναι μία ασαφής ως προς την αιτία διάγνωση.
Οι παθήσεις που προκαλούν οσφυαλγία ανήκουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
1. Παθήσεις με εντόπιση και αιτιολογία στη σπονδυλική στήλη.
Σε αυτή τη κατηγορία, που είναι και η πλέον συχνή, ανήκουν οι μηχανικές αιτίες (θλάσεις και τραυματισμοί στη περιοχή, δισκοπάθεια, οξεία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, οστεοαρθρίτιδα στη σπονδυλική στήλη-σπονδυλικές αρθρώσεις, σπονδυλολίσθηση, αστάθεια, σπονδυαλθροπάθεια κλπ), οι λοιμώξεις στη περιοχή (δισκίτιδες, σπονδυλίτιδες), καθώς επίσης και οι νεοπλασίες (πρωτοπαθής, μεταστάσεις).
2. Συστηματικές παθήσεις που προκαλούν συμπτώματα στη σπονδυλική στήλη. Εδώ ανήκουν ρευματολογικές, αιματολογικές, μεταβολικές, νευρολογικές-ψυχιατρικές παθήσεις, καθώς επίσης άλλες παθήσεις όπως διαταραχές κοιλιακών οργάνων, που παρουσιάζουν αντανακλαστικό πόνο στη οσφυϊκή χώρα.
Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας εξαρτάται από την αιτία. Ο ιατρός πρέπει κατά την πρώτη επίσκεψη να ξεκαθαρίσει σε ποία κατηγορία ασθενών ανήκει ο συγκεκριμένος ασθενής.
α. Ασθενείς που χρήζουν άμεσης χειρουργικής επέμβασης. Εδώ ανήκουν ασθενείς με σύνδρομο ιπουρίδας (Πίεση επί του νωτιαίου κώνου) ή ασθενείς με καλπάζουσας μυϊκή αδυναμία. Αρκετά σπάνια εικόνα
β. Ασθενείς με οσφυαλγία ένεκα παθολογικής αιτίας (Λοιμώξεις, παθολογικά κατάγματα, νεοπλασία, κύρια αιτία οφείλεται σε κοιλιακά όργανα κλπ).
γ. Οι υπόλοιποι ασθενείς ( η μέγιστη πλειοψηφία ) υποβάλλονται σε θεραπεία με ξεκούραση και σχετικό κλινοστατισμό, αντιφλεγμονηδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα και αναμονή χρόνου.
Το 80% των ασθενών βελτιώνεται σε 7- 10 μέρες. Στον επανέλεγχο που γίνεται περίπου σε 10 μέρες κρίνεται αν θα χρειασθεί περεταίρω έλεγχος, παράταση της φαρμακευτικής αγωγής ή και επιπλέον φυσιοθεραπεία.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τα σπονδυλικά σώματα , τα οποία ευρίσκονται το ένα πάνω στο άλλο. Στον ενδιάμεσο χώρο ευρίσκεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, και τα σπονδυλικά σώματα συγκρατούνται μεταξύ τους με τους διάφορους συνδέσμους. Τα σπονδυλικά σώματα κατέχουν αρθρικές επιφάνειες που τους επιτρέπουν μικρού βαθμού κινήσεων. Στο ενδιάμεσο των σπονδυλικών σωμάτων δημιουργούνται τα σπονδυλικά τρήματα, μέσα από τα οποία εξέρχονται τα σπονδυλικά νεύρα.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από τον πηκτοειδή πυρήνα ( υφή από ζελέ) και τον ινώδη δακτύλιο που περιβάλλει τον πρώτο. Με τη φυσιολογική γήρανση ο μεν πηκτοειδής πυρήνας χάνει την ελαστικότητα του και “στεγνώνει”, ο δε ινώδης δακτύλιος παρουσιάζει μικρορήξεις με αποτέλεσμα ο πηκτοειδής πυρήνας να προβάλλει και να δημιουργείται μικροκήλες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εκφύλιση του Δίσκου ή εκφυλιστική δισκοπάθεια και συνοδεύεται με την στένωση του δίσκου και δημιουργία οστεοφύτων (αντιδραστική δημιουργία νέου οστού). Η όλη εικόνα χαρακτηρίζεται σα Σπονδύλωση και προκαλεί πόνο – οσφυαλγία, η οποία πολλές φορές παλινδρομεί.
Η στένωση του δίσκου προκαλεί αναπόφευκτα διαταραχή – υπερξάρθρημα στις σπονδυλικές αρθρώσεις που οδηγεί στην οστεοαρθρίτιδα των σπονδυλικών αρθρώσεων. Αυτή επίσης είναι αιτία πόνου στη σπονδυλική χώρα, που μπορεί ακόμα να προκαλεί αντανάκλαση του πόνου στον οπίσθιο μηρό μέχρι το γόνατο – Σύνδρομο σπονδυλικών αρθρώσεων.
Η οστεοαρθρίτιδα τώρα μπορεί επίσης να προκαλέσει τη δημιουργία οστεοφύτων, τα οποία με τη σειρά τους να προκαλέσουν πίεση είτε στα νευρά, είτε ακόμα στένωση του σπονδυλικού σωλήνα με την εικόνα της σπονδυλικής στένωσης.
Η Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου προκαλείται από τη προβολή του πηκτοειδή πυρήνα διαμέσου το ραγέντος ινώδη δακτυλίου. Συνήθως η προβολή αυτή βρίσκεται στη πίσω πλευρά και πιέζει ανάλογα της θέσης της το νεύρο που εξέρχεται από το τρήμα, η σπανιότερα η κήλη αυτή είναι μεγάλη και κεντρική και προκαλεί πίεση επί του μυελικού κώνου και σπονδυλική στένωση.
Η πίεση επί του νεύρου (ρίζας νεύρου) προκαλεί φλεγμονή γύρω από τη ρίζα του νεύρου που εκδηλώνεται με χαρακτηριστική Ριζίτιδα ή Ισχιαλγία, δηλ. πόνο στη μέση με αντανάκλαση του πόνου στο σκέλος και κάτω από το γόνατο. Αυτός ο πόνος στο σκέλος εμφανίζεται σα μούδιασμα ή καυσαλγία και πολλές φορές επιδεινώνεται με τη κίνηση ή το βήχα και το φτέρνισμα.
Η θεραπεία της ΚΜΔ είναι αρχικά συντηρητική και μόνο το 15-20% των ασθενών καταλήγουν να χειρουργηθούν.
Στον ασθενή συστήνεται ξεκούραση, με όχι απολυτό κλινοστατισμό, αλλά ανάπαυσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Επιπλέον χορηγούνται αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα για αντιμετώπιση της συνοδεύουσας φλεγμονής. Σε κατοπινό στάδιο, όταν ο ασθενής μπορεί με να μετακινηθεί, προστίθεται και φυσιοθεραπεία. Αυτή σκοπό έχει στα αρχικά στάδια την αντιμετώπιση της φλεγμονής και κατόπιν τη κινητοποίηση του ασθενή.
Με τη συντηρητική θεραπεία, που μπορεί να διαρκέσει και μήνες, επιτυγχάνεται ο έλεγχος της φλεγμονής και με την πάροδο του χρόνου η συρρίκνωση της ΚΜΔ. Με αυτή την θεραπεία αποφεύγουν τη χειρουργική αντιμετώπιση το 80%-85% των ασθενών.
Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση είναι σαφείς:
Α) Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία και υποφέρουν από σοβαρό πόνο για περίοδο 6-8 ή και 10 εβδομάδες.
Β) Ασθενείς που παρουσιάζουν προοδευτική επιδείνωση της μυϊκής αδυναμίας.
Προσοχή στον έλεγχο με Μαγνητική Τομογραφία (MRI) όπου δυνατόν να υπάρχουν μέχρι και 20-30% ψευδώς θετικά ευρήματα στο υγιή πληθυσμό. Δεν υπάρχει θέση για διερευνητική επέμβαση, και αυτή διενεργείται μόνο όταν τα κλινικά ευρήματα συμφωνούν με τα εργαστηριακά ευρήματα.
Σπονδυλική στένωση υπάρχει όταν ο χώρος του σπονδυλικού σωλήνα ελαττωθεί με αποτέλεσμα πίεση των νευρολογικών στοιχείων και εμφάνιση συμπτωμάτων.
Οι αιτίες είναι πολλές. Πλέον συνήθης αιτίες είναι η κεντρική μεγάλη ΚΜΔ, υπερτροφική αρθροπάθεια – οστεοαρθρίτιδα των σπονδυλικών αρθρώσεων και σπονδυλολίσθηση. Σπάνιες αιτίες είναι γενετικές ανωμαλίες, νόσος Paget κλπ.
Τα συμπτώματα κυρίως παρουσιάζονται στα δύο σκέλη με πόνο και αιμωδίες, που επιδεινώνονται με την βάδιση και αναγκάζουν τον ασθενή να σταματήσει και να καθίσει ή να διπλώσει τον κορμό προς τα εμπρός. Ο ασθενής προτιμά να περπατά σε ανηφορικό δρόμο ή να ανεβαίνει σκαλιά, παρά να κατεβαίνει σκαλιά ένεκα της πρόσθιας κάμψης που λαμβάνει ο κορμός στη θέση αυτή.
Η διάγνωση γίνεται βασικά με αξονική τομογραφία ή Μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία στα αρχικά στάδια είναι συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή, φυσιοθεραπεία , ελάττωση σωματικού βάρους κλπ.
Σε προχωρημένα στάδια η θεραπεία είναι χειρουργική με σκοπό την διαπλάτυνση του νωτιαίου καναλιού και αποκατάσταση των πιεστικών φαινομένων.
Στους τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης ανήκουν τα κατάγματα και οι θλάσεις . Τα κατάγματα προέρχονται από σοβαρούς τραυματισμούς ( Πτώση από ύψος, τροχαία ατυχήματα κλπ) και αντιμετωπίζονται ανάλογα της σοβαρότητας, βαθμού μετατόπισης, βαθμού σταθερότητας, ύπαρξης νευρολογικών σημείων κλπ. Η συντηρητική θεραπεία αποτελείται από χρήση κηδεμόνα, αντιφλεγμονώδη και παυσίπονη αγωγή. Ακολούθως εφαρμόζεται και φυσιοθεραπεία. Η χειρουργική Θεραπεία αποτελείται από ανάταξη και σταθεροποίηση του κατάγματος για γρήγορη κινητοποίηση του ασθενή.Ιδιαίτερη μορφή καταγμάτων στη σπονδυλική στήλη αποτελούν τα οστεοπορωτικά κατάγματα. Εδώ πρόκειται για κατάγματα στο σώμα των σπονδύλων που προέρχονται από απλούς τραυματισμού, και συνήθως είναι αυτόματα κατάγματα χωρίς τη χρήση βίας. Αυτά εμφανίζονται σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας με οστεοπόρωση. Η αντιμετώπιση τους είναι κατά βάση συντηρητική , ενίοτε εφαρμόζεται χειρουργική θεραπείας για ανύψωση του εμβυθισμένου σώματος με την κυφωπλαστική.Οι θλάσεις της σπονδυλικής στήλης είναι αρκετά συχνές. Πρόκειται για τραυματισμούς στα μαλακά μόρια της σπονδυλικής στήλης, όπως μύες, τένοντες, συνδέσμους κλπ. Η θεραπεία είναι συντηρητική με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και χρήση φυσιοθεραπείας.
Ο όρος σπονδυλική αστάθεια, ή καλύτερα τμηματική σπονδυλική αστάθεια είναι κάπως συνυφασμένος με το σύνδρομο των σπονδυλικών αρθρώσεων και είναι αντικρουόμενος. Η έννοια της αστάθειας εμπερικλείει τη μετακίνηση των σπονδύλων στις κινήσεις κάμψης και έκτασης της σπονδυλικής στήλης πέραν του φυσιολογικού ορίου, πράγμα που δεν είναι πάντοτε εμφανές σε αυτούς τους ασθενείς.Η αιτιολογία βρίσκεται στις μη φυσιολογικές αρθρώσεις, που μπορεί να παρουσιάζουν ανατομικές ανωμαλίες επιτρέποντας είτε ελαττωμένη, είτε αυξημένη κίνηση μεταξύ των αρθρώσεων. Επίσης οι αρθρώσεις αυτές μπορεί να παρουσιάζουν χόνδρινες βλάβες , ακόμα και ελεύθερα σωματίδια, πάχυνση του υμένα , μέχρι και τις τυπικές αλλοιώσεις της οστεοαρθρίτιδας.Ο ασθενής υποφέρει από συχνά και έντονα συμπτώματα οσφυαλγία που προκαλούνται από απλές καθημερινές πράξεις. Ενίοτε ο πόνος αντανακλάται στα κάτω άκρα χωρίς να υπάρχει η απεικονιστική εικόνα της ΚΜΔ. Ο ασθενής συχνά αναφέρει ¨κλείδωμα ¨ της μέσης που ανακουφίζεται για μικρό χρονικό διάστημα από χειρισμούς από χειροπράκτες.Η ακτινογραφικός έλεγχος δείχνει ασυμμετρία και ελάττωση του χώρου που κατέχουν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, φαινόμενο κενού δίσκου, σκλήρυνση στα σπονδυλικά σώματα γύρω από τους δίσκους ( σημείο μη φυσιολογικής φόρτισης), δημιουργία οστεοφύτων στις πρόσθιες επιφάνειες στων σωμάτων και πιθανώς μη φυσιολογική μετακίνηση των σπονδύλων σε κάμψη / έκταση. Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει αλλοιώσεις στις αρθρώσεις , ρήξη του ινώδη δακτυλίου χωρίς σαφή εικόνα πρόσφατης ΚΜΔ.Η θεραπεία είναι κατά βάση συντηρητική με ελάττωση σωματικού βάρους, ενίσχυση των μυών της πλάτης και του κοιλιακού τοιχώματος, προσοχή σε κινήσεις που προκαλούν επεισόδια οσφυαλγία, φαρμακευτική αγωγή, και ενίοτε χρήση ειδικής ζώνης οσφύος. Η χειρουργική θεραπεία είναι σπάνια και πρέπει να εφαρμόζεται κάτω από σαφή και αυστηρές ενδείξεις. Διενεργείται σπονδυλοδεσία η οποία παρουσιάζει αποτυχία σε 10-20 % των περιπτώσεων και σε 10 χρόνια το 40% των σθενών παρουσιάζει προβλήματα σε γειτονικά επίπεδα.
Σπονδυλόλυση είναι η λύση της συνέχεια του οστού στη περιοχή μεταξύ της άνω και κάτω αρθρικής επιφάνεια του σπονδύλου. Η λύση αυτή αντικαθίσταται με ινώδη ιστό.
Η Σπονδυλόλυση είναι μία εικόνα που αποκτάτε με την πάροδο του χρόνου και δεν είναι συγγενής ανωμαλία. Εμφανίζεται συνήθως στο 5%του πληθυσμού με μέγιστη συχνότητα στη ηλικία 15-20 ετών. Κύρια αιτία θεωρείται το κάταγμα κόπωσης (Stress Fracture) στη περιοχή.
Ειδική θεραπεία δεν υπάρχει. Στη περίπτωση που ο ασθενής παρουσιαστεί στον ιατρό με πρόσφατο κάταγμα κόπωσης , τότε καλό είναι να εφαρμοστεί ειδικός κηδεμόνα για ακινητοποίηση για κάποια χρονικό διάστημα με την ελπίδα της επούλωσης του κατάγματος.
Γενικά η σπονδυλόλυση δεν χρειάζεται ιδιαίτερη θεραπεία και συνήθως δεν παρουσιάζει περεταίρω προβλήματα. Μόνο πολύ σπάνια εξελίσσεται σε σπονδυλολίσθηση.
Σπονδυλολίσθηση ονομάζεται η πρόσθια μετακίνηση του άνωθεν σπονδύλου ως προς το κάτωθεν. Υπάρχουν διάφοροι τύποι σπονδυλολίσθησης.
Ο δυσπλαστικός τύπος ( 20 %) όπου υπάρχει γενετική ανωμαλία, ο λυτικός τύπος (50%) ο οποίος προέρχεται από σπονδυλόλυση, δηλ λύση της συνεχείας του οστού στη περιοχή του σπονδύλου μεταξύ της άνω και κάτω αρθρικής επιφάνειας, ο εκφυλιστικός τύπος, όπου υπάρχει εκφύλιση των αρθρώσεων που επιτρέπουν την ολίσθηση, ο μετατραυματικός τύπος, ο μετεγχειρητικός τύπος και ο παθολογικός τύπος σε περιπτώσεις καταστροφής του οστού από παθολογικά αίτια (νεοπλασία).
Η κλινική εικόνα στις πλείστες περιπτώσεις είναι χωρίς συμπτώματα. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο και τον βαθμό της ολίσθησης. Συνήθως τα νεαρά άτομα δεν έχουν συμπτώματα. Οι ενήλικες παρουσιάζουν συχνά επεισόδια οσφυαλγίας, κυρίως μετά από άσκηση.Αν η ολίσθηση είναι σοβαρή με συγχρόνως πίεση νεύρου τότε παρουσιάζεται και ισχιαλγία.
Η θεραπεία είναι βασικά συντηρητική.
Σε σοβαρές καταστάσεις με νευρολογικά συμπτώματα ενδείκνυται χειρουργική επέμβαση, όπου διενεργείται σταθεροποίηση της σπονδυλολίσθησης (Fusion) με διάφορα υλικά. .
Η οστεοπόρωση είναι μία ” πάθηση” που εμφανίζεται σε ασθενείς ” μεγάλης” ηλικίας. Αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι με την πάροδο του χρόνου ο οργανισμός δεν μπορεί να αναπληρώνει την χαμένη οστική μάζα, με την ίδια ταχύτητα όπως το έπραττε σε νεαρή ηλικία, και έτσι επέρχεται η ελάττωση της οστικής μάζας. Χαρακτηριστικό είναι η ελάττωση των οστικών δοκίδων, που μετατρέπουν το οστού σα παξιμάδι, και έτσι το καθιστούν πολύ αδύνατο στο να ανταποκριθεί στη αναμενόμενη λειτουργία του. Δηλ το οστού γίνεται πολύ πιο εύθραυστο και υπόκειται σε κατάγματα ευκολότερα, δηλ σπάζει πιο εύκολα.
Η οστεοπόρωση είναι σήμερα μια “σιωπηλή επιδημία ” ένεκα της αύξηση του προσδόκιμου μέσου όρου ζωής.
Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, σε ηλικίες από 55- 60 ετών, αλλά εμφανίζεται και στους άνδρες σε ηλικία 10- 15 χρόνια αργότερα.
Τα συχνότερα οστεοπορωτικά κατάγματα εμφανίζονται στη σπονδυλική στήλη, στη περιοχή του ισχίου και στη περιοχή του καρπού.
Η Οστεοπόρωση εμφανίζεται σε διάφορες μορφές και αυτές είναι:
Μετεμμηνοπαυσιακή Οστεοπόρωση
Αυτή εμφανίζεται στις γυναίκες λίγο μετά την εμμηνόπαυση και συνεχίζεται για τα επόμενα 10 χρόνια. Ο λόγος είναι η αυξημένη οστική απορρόφηση ένεκα της ελαττωμένη δράσης των οιστρογόνων που επέρχεται μετά την εμμηνόπαυση.
Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται η εμφάνιση οστεοπόρωσης στην οικογένεια, πρόωρη εμμηνόπαυση, χειρουργική αφαίρεση ωοθηκών σε νεαρή ηλικία, (υπερβολικά) αδύνατα άτομα, κάπνισμα, αυξημένη λήψη οινοπνευματωδών ποτών, έλλειψη σωματικής άσκησης κλπ.
Οι ασθενείς με μεταμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση παρουσιάζουν συχνά πόνους στη μέση, ( οσφυαλγία) αυξημένη κύφωση στη θωρακική μοίρα στης σπονδυλικής στήλης (καμπούρα), και ελάττωση του σωματικού ύψους των ασθενών.
Ο ακτινογραφικός έλεγχος στη σπονδυλική στήλη στα αρχικά στάδια είναι χωρίς παθολογικά ευρήματα. Λίγο αργότερα οι σπόνδυλοι εμφανίζονται αραιότεροι και με ραβδώσεις που χαρακτηρίζουν την οστεοπένια δηλ την οστική αραίωση, στάδιο πριν την οστεοπόρωση. Αργότερα εμφανίζονται και τα χαρακτηριστικά οστεοπορωτικά κατάγματα στους σπόνδυλους.
Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας (DEXA) είναι η μέθοδος εκλογής για μέτρηση της οστικής πυκνότητας και την διάγνωση της οστεοπόρωσης. Καλό είναι να διενεργείται και ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης ταυτόχρονα με τη μέτρηση οστικής πυκνότητας, για αποκλεισμό λάθος αποτελεσμάτων ένεκα εκφυλιστικών αλλοιώσεων (οστεόφυτα), ή εγκατεστημένης οστεοπόρωσης με καθίζηση σπονδύλων.
Η θεραπεία της οστεοπόρωσης, ή καλύτερα η προφύλαξη συνίσταται στα ακόλουθα:
α. Ανεύρεση ασθενών με χαμηλή οστική πυκνότητα
β. Ανεύρεση ασθενών που χάνουν οστική πυκνότητα με μεγάλη ταχύτητα
γ. Παρακολούθηση ασθενών με παράγοντες κινδύνου
Στους ασθενείς συστήνεται αυξημένη λήξη γαλακτικών προϊόντων, σωματική άσκηση, λήψη ασβεστίου με βιταμίνη D από το στόμα, διακοπή καπνίσματος κλπ.
Επιπλέον, ανάλογα σε κάθε περίπτωση, μπορούν να χορηγηθούν και φαρμακευτικά σκευάσματα. Σε αυτά ανήκουν η χορήγηση οιστρογόνων (αφού μελετηθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους) κυρίως μετά την εμμηνόπαυση. Άλλη επιλογή είναι τα διφοσφωνικά φάρμακα από το στόμα, με τον ιδιαίτερο τρόπο λήψης τους, και η καλσιτονίνη που τελευταίως χάνει έδαφος. Αντίθετα τελευταίως κερδίζουν έδαφος τα ενέσιμα φάρμακα (Aclasta, Prolia ) ένεκα των πλεονεκτημάτων στο τρόπο χορήγησης (κάθε 6 μήνες ή μία φόρα το χρόνο).
Γεροντική Οστεοπόρωση
Η γεροντική οστεοπόρωση αφορά τόσο γυναίκες όσο και άνδρες, και εμφανίζεται σε ηλικία 65- 70 ετών και άνω. Μπορεί να θεωρηθεί και “φυσιολογική ” εξέλιξη.
Τα συμπτώματα της γεροντικής οστεοπόρωσης είναι τα ίδια με τα της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης. Βασικά όμως αυτοί οι ασθενείς έρχονται αντιμέτωποι με τις επιπλοκές της οστεοπόρωσης. Δηλαδή υπόκεινται σε κατάγματα των σπονδύλων, σε κατάγματα ισχίου και σε κατάγματα καρπού.
Δευτεροπαθής Οστεοπόρωσης
Στη Δευτεροπαθή οστεοπόρωση ανήκουν οι διάφορες μορφές οστεοπόρωσης που προκύπτον ένεκα άλλων καταστάσεων. Τέτοιες καταστάσεις είναι ο Υπερκορτιζονισμός, όπου είτε ένεκα αυξημένης παραγωγής, είτε ένεκα χορήγησης κορτιζόνης εμφανίζεται οστεοπόρωση.
Άλλες καταστάσεις είναι η έλλειψη οιστρογόνων, ο υπερθυρεοειδισμός , η υπερβολική λήψη οινοπνευματωδών ποτών, η παρουσία πολλαπλού μυελώματος και γενικά η παρουσία καρκίνου.
Επιπλέον οστεοπόρωση εμφανίζεται σε συνδυασμό με ρευματοειδή αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, υπερπαραθυρεοειδισμός κλπ.
Η σκολίωση είναι μία σύνθετη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης κυρίως στο μετωπιαίο επίπεδο, δηλ υπάρχει πλαγιο-πλάγια παραμόρφωση με ταυτόχρονη στροφή της σπονδυλικής στήλης γύρω απο τον άξωνα της.
Στις πλείστες περιπτώσεις η σκολίωση είναι ιδιοπαθής, δηλ αγνώστου αιτιολογίας, πολύ σπάνια η σκολίωση οφείλεται σε παθολογικές καταστάσεις όπως γενετικές ανωμαλίες με ημισπόνδυλους ή συνοστεώσεις, νευρολογικές παθήσεις με αδυναμία στήριξης της σπονδυλικής στήλης κλπ.
Η ιδιοπαθής σκολίωση εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία 10- 15 ετών και η παραμόρφωση προχωρά όσο υπάρχει ανάπτυξη του ασθενή. Στους ενήλικες συνήθως η σκολίωση δεν επιδεινώνεται, αλλά μόνο σπάνια και σε μεγάλες παραμορφώσεις προχωρά κατά 1-2 μοίρες τον χρόνο.
Η διάγνωση της σκολίωσης γίνεται σχετικά εύκολα με την παρατήρηση του ασθενή. Γίνεται επιμελής επισκόπηση για τυχόν παραμορφώσεις και ασυμμετρία τόσο στην πλάτη όσο και στη πρόσθια επιφάνεια του σώματος. Σαν ειδικό τεστ θεωρείται το τεστ κάμψη του κορμού προς τα εμπρός όπου σε περίπτωση σκολίωσης εμφανίζεται ύβος δηλ καμπούρα . Σε περίπτωση ύπαρξης σκολίωσης καλό είναι να γίνει ακτινογραφικός έλεγχος για τεκμηρίωση και μέτρηση του βαθμού σκολίωσης και για μελλοντικές συγκρίσεις.
Η σκολίωση βασικά δεν έχει συμπτώματα εκτός από την παραμόρφωση.
Η θεραπεία της σκολίωσης είναι συντηρητική. Βασικό σημείο είναι η στενή παρακολούθηση των ασθενών για εντοπισμό τυχόν επιδείνωσης. Επιπλέον γενικά συστήνεται φυσιοθεραπεία για μυϊκή ενδυνάμωση τόσο των ραχιαίων, όσο και των κοιλιακών μυών.
Σε περιπτώσεις μεγαλύτερης παραμόρφωσης, και όπου αναμένεται περισσότερη επιδείνωση (λαμβάνοντας υπόψιν την ηλικία του ασθενή, καθώς επίσης και άλλα προγνωστικά σημεία ) εφαρμόζεται ειδικός κηδεμόνας που φοριέται σχεδόν ολόκληρο το εικοσιτετράωρο για συγκράτιση της επιδείνωσης και τυχόν διώρθωση.
Χειρουργική θεραπεία για ανάταξη της παραμόρφωσης και σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης για αποφυγή περαιτέρω επιδείνωσης, γίνεται σχετικά σπάνια σε σοβαρές παραμορφώσεις και όταν η πρόγνωση είναι αρνητική.
Κύφωση είναι η αυξημένη καμπυλότητα της κύρτωσης της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Αυτή εμφανίζεται σε διάφορες μορφές. Η πιο συχνή μορφή κύφωσης είναι η κύφωση ένεκα στάσεως, η ποία χαρακτηρίζεται από την δυνατότητα διόρθωσης της παραμόρφωσης . Αυτή η μορφή είναι απλή και δεν χρειάζεται θεραπείας.
Η πραγματική κύφωση (structural) χαρακτηρίζεται από τη μη δυνατότητα διόρθωσης της παραμόρφωσης. Στη παιδική ηλικία οφείλεται κυρίως σε γενετικές παραμορφώσεις των σπονδύλων.
Στην εφηβική ηλικία οφείλεται σε σφηνοειδή παραμόρφωση τριών ή περισσοτέρων σπονδύλων (Scheuermanns’ Disease). Η αιτία φαίνεται να οφείλεται στην οστεοποίηση των επιφυσιακών πλακών των σπονδύλων κατά την ανάπτυξη. Η ακτινογραφία είναι χαρακτηριστική με σφηνοειδή παραμόρφωση σε 3 ή περισσότερους γειτονικούς σπονδύλους, με ανωμαλίες και κερματισμό στις επιφυσιακές πλάκες . Ο ασθενής συνήθως εμφανίζει και πόνο. Η θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική με ταυτόχρονη ενδυνάμωση των μυών και της στάσης. Σε καμπύλες πέραν των 40°-45° ενδείκνυται η χρήση ειδικού κηδεμόνα. Χειρουργική θεραπεία είναι σπάνια.
Στην ηλικία των 65- 75 ετών εμφανίζεται η οστεπορωτική κύφωση, που οφείλεται σε σφηνοειδή παραμόρφωση των σπονδύλων ένεκα οστεοπόρωσης.
created with
Joomla Page Builder .
